Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

with the betrothed

  • 1 concubinatus

    concŭbīnātus, ūs, m. [id.].
    I.
    Union of a man with an unmarried woman (usu. of a lower social grade than himself), concubinage (opp. matrimonium on the one hand, and adulterium or stuprum on the other;

    not in Cic.): emere aliquam in concubinatum sibi,

    Plaut. Poen. prol. 102:

    in concubinatum alicui dare (opp. in matrimonium),

    id. Trin. 3, 2, 64; cf. Dig. 25, 7, 1; 48, 5, 13.—
    * II.
    Adulterous intercourse:

    nuptarum,

    i.e. with the betrothed, Suet. Ner. 28.

    Lewis & Short latin dictionary > concubinatus

  • 2 spondeo

    spondĕo, spŏpondi, sponsum, 2 ( perf. spepondi, Cic., Caes., and Val. Antias ap. Gell. 7, 9, 12 sq.; Inscr. Orell. 4358;

    without redup. sponderat,

    Tert. Carm. adv. Mart. 3, 135; subj. sponsis = spoponderis, an ancient formula of prayer in Fest. p. 351 Müll.), v. a. [akin with spendô, to pour out, = libare; cf. spondai, league].
    I.
    Jurid. and publicists' t. t.
    A.
    In bargains, covenants, treaties, etc., to promise solemnly, to bind, engage, or pledge one's self (class.; syn.: recipio, stipulor, promitto; cf.: vadimonium obire, vadari); according to the civil law in its original form, it was essential to a binding contract verbally made (verbis) that a proposition and its acceptance should be expressed by the question spondes? and the answer spondeo; and only at a later period was the use of promitto, etc., valid (v. Sandars, Introd. ad Just. Inst. p. LV): verbis obligatio fit ex interrogatione et responsione, velut, Dari spondes? Spondeo. Dabis? Dabo. Promittis? Promitto;

    sed haec quidem verborum obligatio: dari spondes? spondeo, propria civium Romanorum est, cetera vero juris gentium sunt,

    Gai. Inst. 3, 91 sq.; Dig. 45, 1, 126; 45, 1, 133; cf.

    the whole title,

    ib. 45, 1: De verborum obligationibus: He. Aeternum tibi dapinabo victum, si vera autumas... Er. Sponden' tu istut? He. Spondeo, Plaut. Capt. 4, 2, 118: qui stulte spondet, Cato ap. Rufin. 18, p. 210:

    quis stipulatus est? Ubi? Quo die? Quis spopondisse me dicit? Nemo,

    Cic. Rosc. Com. 5, 13:

    ut aliquando spondere se diceret,

    id. Verr. 2, 5, 54, § 142:

    si quis quod spopondit, quā in re verbo se obligavit uno, si id non facit, etc.,

    id. Caecin. 3, 7:

    faeneris, quod stipulanti spoponderam tibi, reliquam pensiunculam percipe,

    Col. 10 praef.:

    ego meā fide spondeo futurum ut omnia invenias, etc.,

    Plin. Ep. 1, 14, 10.—
    B.
    To promise for another, to become security for a person, to enter bail, etc.:

    quod multis benigne fecerit, pro multis spoponderit,

    has become security, Cic. Planc. 19, 47:

    sed tamen scire velim quando dicar spopondisse et pro patre anne pro filio,

    id. Att. 12, 14, 2:

    quod pro Cornificio me abhinc annis XXV. spopondisse dicit Flavius,

    id. ib. 12, 17:

    et se quisque paratum ad spondendum Icilio ostendere,

    Liv. 3, 46, 7:

    sponsum diceres advocasse, Cic. Fragm. Clod. et Cur. 3, 4, p. 29 B. and K.: hic sponsum vocat,

    Hor. Ep. 2, 2, 67:

    sponsum descendam, quia promisi,

    Sen. Ben. 4, 39, 2. —
    2.
    Transf., of promises or pledges made in behalf of a government, etc.:

    non foedere pax Caudina, sed per sponsionem facta est... Spoponderunt consules, legati, quaestores, tribuni militum,

    Liv. 9, 5, 4:

    quod spondendo pacem servassent exercitum,

    id. 9, 8, 15:

    quid tandem si spopondissemus urbem hanc relicturum populum Romanum?

    id. 9, 9, 6:

    ea demum sponsio esset, quam populi jussu spopondissemus,

    id. 9, 9, 13:

    hosti nihil spopondistis, civem neminem spondere pro vobis jussistis,

    id. 9, 9, 16.—
    C.
    Esp., to promise or engage in marriage, betroth: qui uxorem ducturus erat ab eo unde ducenda erat, stipulabatur eam in matrimonium ductam iri; [p. 1746] qui daturus erat itidem spondebat. Tum quae promissa erat sponsa appellabatur, qui spoponderat ducturum, sponsus, Sulp. Dot. ap. Gell. 4, 4, 2: Ly. Istac lege filiam tuam sponden' mihi uxorem dari? Ch. Spondeo. Ca. Et ego spondeo idem hoc, Plaut. Trin. 5, 2, 38 sq.; 2, 4, 172: Me. Etiam mihi despondes filiam? Eu. Illis legibus, Cum illā dote quam tibi dixi. Me. Sponden' ergo? Eu. Spondeo, id. Aul. 2, 2, 78: Ph. Spondesne, miles, mi hanc uxorem? Th. Spondeo. Ph. Et ego huic victum spondeo, id. Curc. 5, 2, 73 sq.: sponden tu ergo tuam gnatam uxorem mihi? Ch. Spondeo et mille auri Philippum dotis, id. Trin. 5, 2, 34.—Hence, of women, alicui sponsam esse, to be betrothed, engaged to a man:

    si volt Demipho Dare quantum ab hac accipio, quae sponsa est mihi,

    Ter. Phorm. 4, 3, 52:

    scis, sponsam mihi (esse)?

    id. Eun. 5, 9 (8), 6; Plaut. Trin. 2, 4, 101 sq.; 2, 4, 172; 2, 4, 174; id. Poen. 5, 3, 43.—
    D.
    = sponsionem facere (v. sponsio, II.), to lay a judicial wager, to enter into an agreement to pay contingent on the truth or falsity of an assertion: si hoc ita est, qui spondet mille nummūm? P. Afric. ap. Gell. 6 (7), 11, 9.— So, absol.:

    cum illi jacenti latera tunderentur, ut aliquando spondere se diceret,

    should declare that he made the required wager, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (cf. sponsum, P. a. fin. infra); Dig. 11, 5, 3.—
    II.
    In gen., to promise sacredly, to warrant, vow (class.).
    1.
    With fut. inf.:

    promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, qualis hodie sit,

    Cic. Phil. 5, 18, 51:

    ut (eum) inimicissimum huic conjurationi futurum esse, promittam et spondeam,

    id. Mur. 41, 90:

    et ipse spondeo et omnes hoc tibi tui pro me recipient, te fructum esse capturum, etc.,

    id. Fam. 13, 50, 2:

    quis est qui spondeat eundum, si differtur bellum, animum postea fore,

    Liv. 5, 5, 9:

    quae si perpetua concordia sit, quis non spondere ausit, maximum hoc imperium brevi futurum esse?

    id. 5, 3, 10:

    spondebant animis id (bellum) P. Cornelium finiturum,

    with full conviction, id. 28, 38, 9; cf. id. 3, 59, 3:

    sponde affore reges,

    Val. Fl. 3, 504.—
    2.
    With inf. pres., to warrant, give assurance of an existing fact:

    spondebo enim tibi, vel potius spondeo in meque recipio, eos esse M'. Curii mores,

    Cic. Fam. 13, 17, 2.—
    3.
    With acc. of thing (and often dat. pers.):

    quibus cum consulem suum reliquissent, honores et praemia spopondistis,

    Cic. Phil. 5, 11, 28: mihi sex menses sati' sunt vitae, septimum Orco spondeo, Poët. ap. Cic. Fin. 2, 7, 22: ea spondent, confirmant, quae, quidem mihi exploratiora essent, si remansissem, Cic Att. 11, 6, 3:

    quod ego non modo de me tibi spondere possum, sed de te etiam mihi,

    id. Fam. 15, 21, 1:

    ac de infante (Tiberio) Scribonius mathematicus praeclara spopondit,

    Suet. Tib. 14:

    tantum sibi vel de viribus suis, vel de fortunā spondentes,

    Just. 3, 4, 1; Amm. 24, 1, 8:

    illius et dites monitis spondentibus Indi,

    Val. Fl. 6, 117:

    non si mihi Juppiter auctor Spondeat, hoc sperem Italiam contingere caelo,

    Verg. A. 5, 18:

    spondere fidem,

    Ov. M. 10, 395:

    officium Amori,

    id. ib. 10, 418.—
    4.
    Transf., of inanim. or abstract subjects (mostly poet. and post-Aug.):

    nec quicquam placidum spondentia Martis Sidera presserunt,

    Ov. Ib. 217:

    quod prope diem futurum spondet et virtus et fortuna vestra,

    Liv. 7, 30, 8:

    eorum hominum erat, qui, quantum spes spopondisset, cuperent, ni, etc.,

    id. 45, 19, 7:

    magna de illo (Philippo) spes fuit propter ipsius ingenium, quod magnum spondebat virum,

    Just. 7, 6, 1.— Hence, sponsus, a, um, P. a., promised, engaged, betrothed, affianced; substt,
    A.
    sponsus, i, m., a betrothed man, a bridegroom: virgo Sponso superba, Titin. ap. Non. 305, 5:

    accede ad sponsum audacter,

    id. ib. 227, 15; Cic. Inv. 2, 26, 78:

    sponsus regius,

    Hor. C. 3, 2, 10.— Poet., of Penelope's suitors, Hor. Ep. 1, 2, 28.—
    B.
    spon-sa, ae, f., a betrothed woman, a bride:

    scio equidem, sponsam tibi esse et filium ex sponsā tuā,

    Plaut. Truc. 4, 4, 12; Ter. And. 2, 1, 24:

    flebilis sponsa,

    Hor. C. 4, 2, 21 et saep.—Prov.: suam cuique sponsam, mihi meam, i. e. every one to his taste, Atil. ap. Cic. Att. 14, 20, 3.—
    C.
    sponsum, i, n., a covenant, agreement, engagement: sponsum negare, to break or disown one's pledge, Hor. S. 1, 3, 95:

    sponsus contra sponsum rogatus,

    Varr. L. L. 7, § 107 Müll.—
    (β).
    Esp., a judicial wager (cf. sponsio, II.):

    ex sponso egit,

    Cic. Quint. 9, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > spondeo

  • 3 destinata

    dē-stĭno, āvi, ātum, 1, v. a. [obs. stanare; a particip. stem from root STA, v. sto; and cf.: dono, digno, etc., Corss. 2, 416], to make fast, make firm, bind (class.; esp. freq. in the trop. sense—for syn. cf.: decerno, scisco, statuo, jubeo, constituo, sancio, definio).
    I.
    Lit.:

    antemnas ad malos,

    Caes. B. G. 3, 14, 6:

    rates ancoris,

    id. B. C. 1, 25, 7:

    falces (laqueis),

    id. B. G. 7, 22, 2:

    arcas,

    Vitr. 5, 12, 3; dub., v. destina.—
    II.
    Trop., to establish, determine, resolve, consider; to design, intend, devote, destine; to appoint, choose, elect (syn.: definire, describere, designare, etc.).
    A.
    In gen. (in Livy freq. connected with animis, v. the foll.).
    (α).
    With double acc.:

    aliquem consulem,

    Liv. 10, 22; cf. Tac. A. 1, 3:

    Papirium parem destinant animis Magno Alexandro ducem, si, etc.,

    Liv. 9, 16 fin.; cf.:

    animis auctorem caedis,

    id. 33, 28:

    aliquem regem,

    Just. 42, 4, 14 et saep.—
    (β).
    With inf. or a clause:

    infectis iis, quae agere destinaverat,

    Caes. B. C. 1, 33 fin.; cf. Suet. Caes. 84; id. Aug. 53 al.:

    potiorem populi Romani quam regis Persei amicitiam habere,

    Liv. 43, 7; 7, 33; Quint. 5, 1, 3; Phaedr. 4, 27, 1; Ov. M. 8, 157 al.—
    (γ).
    With dat.:

    sibi aliquid,

    i. e. to intend purchasing, Plaut. Most. 3, 1, 113; Cic. Fam. 7, 23, 3:

    operi destinati possent,

    Caes. B. G. 7, 72, 2:

    aliquem foro,

    Quint. 2, 8, 8:

    me arae,

    Verg. A 2, 129:

    diem necis alicui,

    Cic. Off. 3, 10, 45:

    domos publicis usibus,

    Vell. 2, 81 fin.: quod signum cuique loco, Quint. 11, 2, 29:

    Anticyram omnem illis,

    Hor. S. 2, 3, 83:

    cados tibi,

    id. Od. 2, 7, 20 et saep.—
    (δ).
    With ad:

    tempore locoque ad certamen destinatis,

    Liv. 33, 37:

    aliquem ad mortem,

    id. 2, 54:

    consilia ad bellum,

    id. 42, 48:

    materiam ad scribendum,

    Quint. 5, 10, 9 al.:

    ad omne obsequium destinati,

    Curt. 5, 28, 5.—
    (ε).
    With in:

    saxo aurove in aliud destinato,

    Tac. H. 4, 53 fin.:

    legati in provinciam destinati,

    Dig. 5, 1, 2:

    noctem proximam in fugam,

    Amm. 29, 6.—
    B.
    In partic.
    1.
    In the lang. of archers, slingers, etc., to fix upon as a mark, to aim at ( = designare scopum):

    locum oris,

    Liv. 38, 29, 7; so id. 21, 54, 6.— Transf.:

    sagittas,

    to shoot at the mark, Aur. Vict. Caes. 42.—
    2.
    In the lang. of trade: sibi aliquid, to fix upon for one's self, to intend to buy:

    minis triginta sibi puellam destinat,

    Plaut. Rud. prol. 45; id. Most. 3, 1, 113; id. Pers. 4, 3, 72; Lucil. ap. Non. 289, 31; Cic. Fam. 7, 23, 3 al.— Hence, dēstĭnātus, a, um, destined, fixed (syn.: fixus, certus).
    A.
    Adj.:

    certis quibusdam destinatisque sententiis quasi addicti,

    Cic. Tusc. 2, 2, 5:

    ad horam mortis destinatam,

    id. ib. 5, 22, 63:

    si hoc bene fixum omnibus destinatumque in animo est,

    Liv. 21, 44 fin.:

    persona (coupled with certus),

    Quint. 3, 6, 57; cf. Cic. Rep. 4, 3.—Destinatum est alicui, with inf. = certum est, it is one's decision, will; he has determined, Liv. 6, 6, 7; Suet. Tib. 13; Plin. Ep. 9, 13, 5 al.—
    B.
    Subst.
    1.
    dēstĭnāta, ae, f., = sponsa, a betrothed female, bride, Suet. Caes. 27; cf. Plin. Ep. 5, 16, 6.—
    2. a.
    A mark or aim, Liv. 38, 26 fin.; Curt. 7, 5 fin.
    b.
    An intended, determined object, design, intention:

    neque tuis neque Liviae destinatis adversabor,

    Tac. A. 4, 40 fin.; cf.:

    destinata retinens,

    id. ib. 6, 32; so id. H. 4, 18:

    antequam destinata componam,

    the intended narration, id. ib. 1, 4:

    ad destinatum persequor,

    the goal of life, Vulg. Philip. 3, 14: destinata dare, the intentions, dispositions of a will, Phaedr. 4, 5, 27; so,

    ex destinato,

    adv., designedly, intentionally, Sen. Clem. 1, 6; id. Ben. 6, 10 fin.; Suet. Cal. 43;

    and in a like sense merely destinato,

    Suet. Caes. 60.— dēstĭ-nātē, adv. (perh. only in Ammianus), resolutely, obstinately:

    certare,

    Amm. 18, 2.— Comp., id. 20, 4; 7; 23, 1; 27, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > destinata

  • 4 destino

    dē-stĭno, āvi, ātum, 1, v. a. [obs. stanare; a particip. stem from root STA, v. sto; and cf.: dono, digno, etc., Corss. 2, 416], to make fast, make firm, bind (class.; esp. freq. in the trop. sense—for syn. cf.: decerno, scisco, statuo, jubeo, constituo, sancio, definio).
    I.
    Lit.:

    antemnas ad malos,

    Caes. B. G. 3, 14, 6:

    rates ancoris,

    id. B. C. 1, 25, 7:

    falces (laqueis),

    id. B. G. 7, 22, 2:

    arcas,

    Vitr. 5, 12, 3; dub., v. destina.—
    II.
    Trop., to establish, determine, resolve, consider; to design, intend, devote, destine; to appoint, choose, elect (syn.: definire, describere, designare, etc.).
    A.
    In gen. (in Livy freq. connected with animis, v. the foll.).
    (α).
    With double acc.:

    aliquem consulem,

    Liv. 10, 22; cf. Tac. A. 1, 3:

    Papirium parem destinant animis Magno Alexandro ducem, si, etc.,

    Liv. 9, 16 fin.; cf.:

    animis auctorem caedis,

    id. 33, 28:

    aliquem regem,

    Just. 42, 4, 14 et saep.—
    (β).
    With inf. or a clause:

    infectis iis, quae agere destinaverat,

    Caes. B. C. 1, 33 fin.; cf. Suet. Caes. 84; id. Aug. 53 al.:

    potiorem populi Romani quam regis Persei amicitiam habere,

    Liv. 43, 7; 7, 33; Quint. 5, 1, 3; Phaedr. 4, 27, 1; Ov. M. 8, 157 al.—
    (γ).
    With dat.:

    sibi aliquid,

    i. e. to intend purchasing, Plaut. Most. 3, 1, 113; Cic. Fam. 7, 23, 3:

    operi destinati possent,

    Caes. B. G. 7, 72, 2:

    aliquem foro,

    Quint. 2, 8, 8:

    me arae,

    Verg. A 2, 129:

    diem necis alicui,

    Cic. Off. 3, 10, 45:

    domos publicis usibus,

    Vell. 2, 81 fin.: quod signum cuique loco, Quint. 11, 2, 29:

    Anticyram omnem illis,

    Hor. S. 2, 3, 83:

    cados tibi,

    id. Od. 2, 7, 20 et saep.—
    (δ).
    With ad:

    tempore locoque ad certamen destinatis,

    Liv. 33, 37:

    aliquem ad mortem,

    id. 2, 54:

    consilia ad bellum,

    id. 42, 48:

    materiam ad scribendum,

    Quint. 5, 10, 9 al.:

    ad omne obsequium destinati,

    Curt. 5, 28, 5.—
    (ε).
    With in:

    saxo aurove in aliud destinato,

    Tac. H. 4, 53 fin.:

    legati in provinciam destinati,

    Dig. 5, 1, 2:

    noctem proximam in fugam,

    Amm. 29, 6.—
    B.
    In partic.
    1.
    In the lang. of archers, slingers, etc., to fix upon as a mark, to aim at ( = designare scopum):

    locum oris,

    Liv. 38, 29, 7; so id. 21, 54, 6.— Transf.:

    sagittas,

    to shoot at the mark, Aur. Vict. Caes. 42.—
    2.
    In the lang. of trade: sibi aliquid, to fix upon for one's self, to intend to buy:

    minis triginta sibi puellam destinat,

    Plaut. Rud. prol. 45; id. Most. 3, 1, 113; id. Pers. 4, 3, 72; Lucil. ap. Non. 289, 31; Cic. Fam. 7, 23, 3 al.— Hence, dēstĭnātus, a, um, destined, fixed (syn.: fixus, certus).
    A.
    Adj.:

    certis quibusdam destinatisque sententiis quasi addicti,

    Cic. Tusc. 2, 2, 5:

    ad horam mortis destinatam,

    id. ib. 5, 22, 63:

    si hoc bene fixum omnibus destinatumque in animo est,

    Liv. 21, 44 fin.:

    persona (coupled with certus),

    Quint. 3, 6, 57; cf. Cic. Rep. 4, 3.—Destinatum est alicui, with inf. = certum est, it is one's decision, will; he has determined, Liv. 6, 6, 7; Suet. Tib. 13; Plin. Ep. 9, 13, 5 al.—
    B.
    Subst.
    1.
    dēstĭnāta, ae, f., = sponsa, a betrothed female, bride, Suet. Caes. 27; cf. Plin. Ep. 5, 16, 6.—
    2. a.
    A mark or aim, Liv. 38, 26 fin.; Curt. 7, 5 fin.
    b.
    An intended, determined object, design, intention:

    neque tuis neque Liviae destinatis adversabor,

    Tac. A. 4, 40 fin.; cf.:

    destinata retinens,

    id. ib. 6, 32; so id. H. 4, 18:

    antequam destinata componam,

    the intended narration, id. ib. 1, 4:

    ad destinatum persequor,

    the goal of life, Vulg. Philip. 3, 14: destinata dare, the intentions, dispositions of a will, Phaedr. 4, 5, 27; so,

    ex destinato,

    adv., designedly, intentionally, Sen. Clem. 1, 6; id. Ben. 6, 10 fin.; Suet. Cal. 43;

    and in a like sense merely destinato,

    Suet. Caes. 60.— dēstĭ-nātē, adv. (perh. only in Ammianus), resolutely, obstinately:

    certare,

    Amm. 18, 2.— Comp., id. 20, 4; 7; 23, 1; 27, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > destino

  • 5 sperata

    spēro, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).
    (α).
    Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    sperat animus,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 36:

    ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,

    Cic. Clu. 7, 20:

    jubes bene sperare et bono esse animo,

    id. Deiot. 14, 38:

    Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,

    id. Att. 13, 17:

    tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,

    id. ib. 16, 3, 4:

    omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,

    id. ib. 7, 2, 6:

    ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,

    id. Arch. 2, 3:

    Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,

    Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:

    interea fiet aliquid, spero,

    id. And. 2, 1, 14: salvus sit;

    spero,

    id. Ad. 3, 3, 57.—
    (β).
    With acc.:

    his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,

    Cic. Phil. 12, 5, 10:

    consulatum,

    id. ib. 12, 6, 14:

    gloriam sperabit a latronum gregibus,

    id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:

    id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,

    id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;

    nihil metuas mali, quia non audet,

    id. Att. 1, 13, 2:

    a quo genere hominum victoriam sperasset,

    Caes. B. C. 3, 96 fin.:

    omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,

    id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:

    quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,

    id. ib. 2, 16 fin.:

    spero meliora,

    Cic. Att. 14, 16, 3:

    aliquid sibi,

    id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:

    bona alicuius,

    Cic. Phil. 11, 6, 13:

    hoc sperans, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 85:

    sperare victoriam ab aliquo,

    id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §

    29: sperata gloria (opp. parta),

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:

    sperata praeda,

    Caes. B. G. 6, 8:

    spem speratam quom optulisti,

    Plaut. Merc. 5, 2, 2:

    civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,

    Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:

    exitum malis sperare,

    Sall. C. 40, 2:

    amicitiam, regnum,

    id. J. 24, 5:

    mortem honestam,

    id. H. 2, 41, 2 Dietsch:

    salutem,

    id. C. 58, 16:

    spes,

    Curt. 5, 10, 1:

    mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,

    Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:

    sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,

    Hor. C. 2, 10, 13:

    grata superveniat, quae non sperabitur hora,

    id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—
    (γ).
    With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:

    ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,

    Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:

    ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,

    id. Lael. 21, 79:

    quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,

    id. ib. 4, 15:

    tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,

    id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:

    spero fore, ut contingat id nobis,

    id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:

    qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,

    Plaut. Most. 4, 3, 22:

    spero me habere, qui hunc excruciem,

    Ter. Eun. 5, 3, 11:

    sperat se a me avellere,

    id. ib. 3, 3, 14:

    totius Galliae sese potiri posse sperant,

    Caes. B. G. 1, 3:

    spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    sperabam tuum adventum appropinquare,

    id. Fam. 4, 6, 3:

    speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    spero te mihi ignoscere, si, etc.,

    id. Fam. 1, 6, 2:

    spero esse, ut volumus,

    id. Att. 12, 6 b, 4:

    ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,

    id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:

    speramus carmina fingi posse,

    Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:

    spero nostram amicitiam non egere testibus,

    Cic. Fam. 2, 2:

    id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,

    id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:

    speravi miser Ex servitute me exemisse filium,

    Plaut. Capt. 3, 5, 99:

    me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,

    Ter. Eun. 1, 2, 123:

    sperabam jam defervisse adulescentiam,

    id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;

    cupio quidem certe,

    Cic. Att. 1, 1, 4:

    spero cum Crassipede nos confecisse,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2:

    et tum mirifice sperabat se esse locutum,

    Cat. 84, 3:

    sperasse libertatem se civium suorum emisse,

    Liv. 4, 15, 6:

    sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,

    Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:

    qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),

    Hor. C. 1, 5, 11.—
    (δ).
    With ut and subj.:

    quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,

    Liv. 34, 27, 3:

    ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,

    Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:

    visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),

    Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—
    (ζ).
    With de (very rare):

    neque de otio nostro spero jam,

    Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—
    II.
    To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;

    in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,

    Ter. And. 2, 3, 21:

    mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,

    Cat. 64, 140:

    haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,

    Prop. 2, 5, 3:

    hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,

    Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,

    Verg. A. 11, 275:

    mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?

    id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:

    si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

    expect, fear, Verg. A. 1, 543:

    exstinguine mea Speravi te posse manu,

    Val. Fl. 3, 295:

    aliquod in Africā bellum,

    Flor. 3, 1, 1:

    jam quartanam sperantibus aegris,

    Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:

    sin a vobis, id quod non spero, deserar,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:

    non speravi te sequi,

    Stat. Th. 6, 139.—Ironically:

    quoniam haec satis spero vobis molesta videri,

    Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:

    sperata, salve,

    Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:

    Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,

    Plaut. Am. 2, 2, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > sperata

  • 6 spero

    spēro, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).
    (α).
    Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    sperat animus,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 36:

    ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,

    Cic. Clu. 7, 20:

    jubes bene sperare et bono esse animo,

    id. Deiot. 14, 38:

    Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,

    id. Att. 13, 17:

    tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,

    id. ib. 16, 3, 4:

    omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,

    id. ib. 7, 2, 6:

    ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,

    id. Arch. 2, 3:

    Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,

    Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:

    interea fiet aliquid, spero,

    id. And. 2, 1, 14: salvus sit;

    spero,

    id. Ad. 3, 3, 57.—
    (β).
    With acc.:

    his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,

    Cic. Phil. 12, 5, 10:

    consulatum,

    id. ib. 12, 6, 14:

    gloriam sperabit a latronum gregibus,

    id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:

    id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,

    id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;

    nihil metuas mali, quia non audet,

    id. Att. 1, 13, 2:

    a quo genere hominum victoriam sperasset,

    Caes. B. C. 3, 96 fin.:

    omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,

    id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:

    quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,

    id. ib. 2, 16 fin.:

    spero meliora,

    Cic. Att. 14, 16, 3:

    aliquid sibi,

    id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:

    bona alicuius,

    Cic. Phil. 11, 6, 13:

    hoc sperans, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 85:

    sperare victoriam ab aliquo,

    id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §

    29: sperata gloria (opp. parta),

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:

    sperata praeda,

    Caes. B. G. 6, 8:

    spem speratam quom optulisti,

    Plaut. Merc. 5, 2, 2:

    civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,

    Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:

    exitum malis sperare,

    Sall. C. 40, 2:

    amicitiam, regnum,

    id. J. 24, 5:

    mortem honestam,

    id. H. 2, 41, 2 Dietsch:

    salutem,

    id. C. 58, 16:

    spes,

    Curt. 5, 10, 1:

    mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,

    Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:

    sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,

    Hor. C. 2, 10, 13:

    grata superveniat, quae non sperabitur hora,

    id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—
    (γ).
    With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:

    ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,

    Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:

    ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,

    id. Lael. 21, 79:

    quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,

    id. ib. 4, 15:

    tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,

    id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:

    spero fore, ut contingat id nobis,

    id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:

    qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,

    Plaut. Most. 4, 3, 22:

    spero me habere, qui hunc excruciem,

    Ter. Eun. 5, 3, 11:

    sperat se a me avellere,

    id. ib. 3, 3, 14:

    totius Galliae sese potiri posse sperant,

    Caes. B. G. 1, 3:

    spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    sperabam tuum adventum appropinquare,

    id. Fam. 4, 6, 3:

    speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    spero te mihi ignoscere, si, etc.,

    id. Fam. 1, 6, 2:

    spero esse, ut volumus,

    id. Att. 12, 6 b, 4:

    ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,

    id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:

    speramus carmina fingi posse,

    Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:

    spero nostram amicitiam non egere testibus,

    Cic. Fam. 2, 2:

    id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,

    id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:

    speravi miser Ex servitute me exemisse filium,

    Plaut. Capt. 3, 5, 99:

    me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,

    Ter. Eun. 1, 2, 123:

    sperabam jam defervisse adulescentiam,

    id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;

    cupio quidem certe,

    Cic. Att. 1, 1, 4:

    spero cum Crassipede nos confecisse,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2:

    et tum mirifice sperabat se esse locutum,

    Cat. 84, 3:

    sperasse libertatem se civium suorum emisse,

    Liv. 4, 15, 6:

    sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,

    Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:

    qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),

    Hor. C. 1, 5, 11.—
    (δ).
    With ut and subj.:

    quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,

    Liv. 34, 27, 3:

    ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,

    Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:

    visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),

    Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—
    (ζ).
    With de (very rare):

    neque de otio nostro spero jam,

    Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—
    II.
    To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;

    in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,

    Ter. And. 2, 3, 21:

    mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,

    Cat. 64, 140:

    haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,

    Prop. 2, 5, 3:

    hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,

    Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,

    Verg. A. 11, 275:

    mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?

    id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:

    si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

    expect, fear, Verg. A. 1, 543:

    exstinguine mea Speravi te posse manu,

    Val. Fl. 3, 295:

    aliquod in Africā bellum,

    Flor. 3, 1, 1:

    jam quartanam sperantibus aegris,

    Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:

    sin a vobis, id quod non spero, deserar,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:

    non speravi te sequi,

    Stat. Th. 6, 139.—Ironically:

    quoniam haec satis spero vobis molesta videri,

    Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:

    sperata, salve,

    Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:

    Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,

    Plaut. Am. 2, 2, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > spero

  • 7 cereo

    1.
    crĕo (old form cerĕo, in Varr. L. L. 6, § 81 Müll.), āvi, ātum, 1, v. a. [kindred with Sanscr. kar, kri, to make], to bring forth, produce, make, create, beget (very freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    rerum primordia pandam, Unde omnes natura creet res auctet alatque,

    Lucr. 1, 51:

    animalia,

    id. 2, 1152:

    genus humanum,

    id. 5, 820:

    mortalia saecla,

    id. 5, 789:

    fruges,

    id. 2, 170:

    ignem,

    id. 1, 799; cf.:

    ignes e lignis,

    id. 1, 910 et saep.:

    (Silvius) Aenean Silvium creat,

    Liv. 1, 3, 7; cf.:

    fortes creantur fortibus et bonis,

    Hor. C. 4, 4, 29.—Also of woman:

    pueris beata creandis Uxor,

    Hor. Ep. 1, 2, 44; Pall. Febr. 26, 2.—Hence, in poets freq. in part. perf.: crĕātus, a, with abl. ( masc. or fem.), sprung from, begotten by, born of; or subst., an offspring, a child, Ov. M. 5, 145; 11, 295; 11, 303 al.— Subst.: crĕāta, ōrum, n., things made:

    servare,

    Lucr. 2, 572.—
    B.
    In partic., publicist. t. t. (cf. facio), to make or create for any jurisdiction or office, i. e. to choose, elect (freq.):

    qui comitiatu creare consules rite possint,

    Cic. Leg. 3, 3, 9; so,

    consules,

    Caes. B. C. 3, 1; Liv. 4, 7, 2; 4, 7, 7; 4, 7, 10:

    duo ex unā familiā magistratus,

    Caes. B. G. 7, 33:

    Patres,

    Liv. 1, 8, 7:

    dictatorem,

    id. 2, 18 (five times):

    magistrum equitum,

    id. 2, 18, 5; 4, 57, 6:

    interregem,

    id. 4, 7, 7; 5, 31, 8:

    tribunum,

    id. 2, 33, 3:

    tribuniciam potestatem,

    id. 5, 2, 8:

    censores,

    Suet. Aug. 37:

    Imperatorem (with eligere),

    id. Vesp. 6:

    ducem gerendo bello,

    Liv. 1, 23, 8. curatorem reipublicae, Dig. 50, 8, 3.—
    2.
    Of the officer who appoints or superintends an election:

    quos (consules) cum Ti. Gracchus consul iterum crearet,

    Cic. N. D. 2, 4, 10.—
    3.
    In eccl. Lat. of the exercise of divine power in creation, to create, call into being, endow with existence, etc.:

    caelum et terram,

    Vulg. Gen. 1, 1:

    hominem,

    id. ib. 5, 1:

    omnia,

    id. Eph. 3, 9.—
    b.
    Meton.:

    cor mundum in me,

    Vulg. Psa. 50, 11 al. —
    II.
    Trop., to produce, prepare, cause, occasion:

    voluptatem meis inimicis,

    Plaut. Cas. 2, 7, 3:

    commoditatem mihi,

    id. Poen. 4, 2, 94:

    lites,

    id. ib. 3, 2, 9:

    omnis has aerumnas,

    id. Mil. 1, 1, 33:

    capitalem fraudem tuis cruribus capitique,

    id. ib. 2, 3, 23:

    moram dictis,

    id. Ps. 1, 3, 174:

    errorem (similitudo),

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    luxuriam,

    id. Rosc. Am. 27, 75:

    seditionem,

    Vell. 2, 20:

    taedium ac satietatem ex similitudine,

    Quint. 9, 4, 143:

    vomitum dissolutionemque stomachi,

    Plin. 9, 48, 72, § 155 et saep.
    2.
    Crĕo, or, anal. to the Gr., Crĕon, ontis, m., = Kreôn.
    I.
    A king of Corinth, who betrothed his daughter Creusa to Jason, Hyg. Fab. 25; Sen. Med. 526; Hor. Epod. 5, 64.—
    II.
    A brother of Jocaste, at Thebes, Hyg. Fab. 72; Stat. Th. 12, 477; 12, 678.

    Lewis & Short latin dictionary > cereo

  • 8 creata

    1.
    crĕo (old form cerĕo, in Varr. L. L. 6, § 81 Müll.), āvi, ātum, 1, v. a. [kindred with Sanscr. kar, kri, to make], to bring forth, produce, make, create, beget (very freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    rerum primordia pandam, Unde omnes natura creet res auctet alatque,

    Lucr. 1, 51:

    animalia,

    id. 2, 1152:

    genus humanum,

    id. 5, 820:

    mortalia saecla,

    id. 5, 789:

    fruges,

    id. 2, 170:

    ignem,

    id. 1, 799; cf.:

    ignes e lignis,

    id. 1, 910 et saep.:

    (Silvius) Aenean Silvium creat,

    Liv. 1, 3, 7; cf.:

    fortes creantur fortibus et bonis,

    Hor. C. 4, 4, 29.—Also of woman:

    pueris beata creandis Uxor,

    Hor. Ep. 1, 2, 44; Pall. Febr. 26, 2.—Hence, in poets freq. in part. perf.: crĕātus, a, with abl. ( masc. or fem.), sprung from, begotten by, born of; or subst., an offspring, a child, Ov. M. 5, 145; 11, 295; 11, 303 al.— Subst.: crĕāta, ōrum, n., things made:

    servare,

    Lucr. 2, 572.—
    B.
    In partic., publicist. t. t. (cf. facio), to make or create for any jurisdiction or office, i. e. to choose, elect (freq.):

    qui comitiatu creare consules rite possint,

    Cic. Leg. 3, 3, 9; so,

    consules,

    Caes. B. C. 3, 1; Liv. 4, 7, 2; 4, 7, 7; 4, 7, 10:

    duo ex unā familiā magistratus,

    Caes. B. G. 7, 33:

    Patres,

    Liv. 1, 8, 7:

    dictatorem,

    id. 2, 18 (five times):

    magistrum equitum,

    id. 2, 18, 5; 4, 57, 6:

    interregem,

    id. 4, 7, 7; 5, 31, 8:

    tribunum,

    id. 2, 33, 3:

    tribuniciam potestatem,

    id. 5, 2, 8:

    censores,

    Suet. Aug. 37:

    Imperatorem (with eligere),

    id. Vesp. 6:

    ducem gerendo bello,

    Liv. 1, 23, 8. curatorem reipublicae, Dig. 50, 8, 3.—
    2.
    Of the officer who appoints or superintends an election:

    quos (consules) cum Ti. Gracchus consul iterum crearet,

    Cic. N. D. 2, 4, 10.—
    3.
    In eccl. Lat. of the exercise of divine power in creation, to create, call into being, endow with existence, etc.:

    caelum et terram,

    Vulg. Gen. 1, 1:

    hominem,

    id. ib. 5, 1:

    omnia,

    id. Eph. 3, 9.—
    b.
    Meton.:

    cor mundum in me,

    Vulg. Psa. 50, 11 al. —
    II.
    Trop., to produce, prepare, cause, occasion:

    voluptatem meis inimicis,

    Plaut. Cas. 2, 7, 3:

    commoditatem mihi,

    id. Poen. 4, 2, 94:

    lites,

    id. ib. 3, 2, 9:

    omnis has aerumnas,

    id. Mil. 1, 1, 33:

    capitalem fraudem tuis cruribus capitique,

    id. ib. 2, 3, 23:

    moram dictis,

    id. Ps. 1, 3, 174:

    errorem (similitudo),

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    luxuriam,

    id. Rosc. Am. 27, 75:

    seditionem,

    Vell. 2, 20:

    taedium ac satietatem ex similitudine,

    Quint. 9, 4, 143:

    vomitum dissolutionemque stomachi,

    Plin. 9, 48, 72, § 155 et saep.
    2.
    Crĕo, or, anal. to the Gr., Crĕon, ontis, m., = Kreôn.
    I.
    A king of Corinth, who betrothed his daughter Creusa to Jason, Hyg. Fab. 25; Sen. Med. 526; Hor. Epod. 5, 64.—
    II.
    A brother of Jocaste, at Thebes, Hyg. Fab. 72; Stat. Th. 12, 477; 12, 678.

    Lewis & Short latin dictionary > creata

  • 9 creatus

    1.
    crĕo (old form cerĕo, in Varr. L. L. 6, § 81 Müll.), āvi, ātum, 1, v. a. [kindred with Sanscr. kar, kri, to make], to bring forth, produce, make, create, beget (very freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    rerum primordia pandam, Unde omnes natura creet res auctet alatque,

    Lucr. 1, 51:

    animalia,

    id. 2, 1152:

    genus humanum,

    id. 5, 820:

    mortalia saecla,

    id. 5, 789:

    fruges,

    id. 2, 170:

    ignem,

    id. 1, 799; cf.:

    ignes e lignis,

    id. 1, 910 et saep.:

    (Silvius) Aenean Silvium creat,

    Liv. 1, 3, 7; cf.:

    fortes creantur fortibus et bonis,

    Hor. C. 4, 4, 29.—Also of woman:

    pueris beata creandis Uxor,

    Hor. Ep. 1, 2, 44; Pall. Febr. 26, 2.—Hence, in poets freq. in part. perf.: crĕātus, a, with abl. ( masc. or fem.), sprung from, begotten by, born of; or subst., an offspring, a child, Ov. M. 5, 145; 11, 295; 11, 303 al.— Subst.: crĕāta, ōrum, n., things made:

    servare,

    Lucr. 2, 572.—
    B.
    In partic., publicist. t. t. (cf. facio), to make or create for any jurisdiction or office, i. e. to choose, elect (freq.):

    qui comitiatu creare consules rite possint,

    Cic. Leg. 3, 3, 9; so,

    consules,

    Caes. B. C. 3, 1; Liv. 4, 7, 2; 4, 7, 7; 4, 7, 10:

    duo ex unā familiā magistratus,

    Caes. B. G. 7, 33:

    Patres,

    Liv. 1, 8, 7:

    dictatorem,

    id. 2, 18 (five times):

    magistrum equitum,

    id. 2, 18, 5; 4, 57, 6:

    interregem,

    id. 4, 7, 7; 5, 31, 8:

    tribunum,

    id. 2, 33, 3:

    tribuniciam potestatem,

    id. 5, 2, 8:

    censores,

    Suet. Aug. 37:

    Imperatorem (with eligere),

    id. Vesp. 6:

    ducem gerendo bello,

    Liv. 1, 23, 8. curatorem reipublicae, Dig. 50, 8, 3.—
    2.
    Of the officer who appoints or superintends an election:

    quos (consules) cum Ti. Gracchus consul iterum crearet,

    Cic. N. D. 2, 4, 10.—
    3.
    In eccl. Lat. of the exercise of divine power in creation, to create, call into being, endow with existence, etc.:

    caelum et terram,

    Vulg. Gen. 1, 1:

    hominem,

    id. ib. 5, 1:

    omnia,

    id. Eph. 3, 9.—
    b.
    Meton.:

    cor mundum in me,

    Vulg. Psa. 50, 11 al. —
    II.
    Trop., to produce, prepare, cause, occasion:

    voluptatem meis inimicis,

    Plaut. Cas. 2, 7, 3:

    commoditatem mihi,

    id. Poen. 4, 2, 94:

    lites,

    id. ib. 3, 2, 9:

    omnis has aerumnas,

    id. Mil. 1, 1, 33:

    capitalem fraudem tuis cruribus capitique,

    id. ib. 2, 3, 23:

    moram dictis,

    id. Ps. 1, 3, 174:

    errorem (similitudo),

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    luxuriam,

    id. Rosc. Am. 27, 75:

    seditionem,

    Vell. 2, 20:

    taedium ac satietatem ex similitudine,

    Quint. 9, 4, 143:

    vomitum dissolutionemque stomachi,

    Plin. 9, 48, 72, § 155 et saep.
    2.
    Crĕo, or, anal. to the Gr., Crĕon, ontis, m., = Kreôn.
    I.
    A king of Corinth, who betrothed his daughter Creusa to Jason, Hyg. Fab. 25; Sen. Med. 526; Hor. Epod. 5, 64.—
    II.
    A brother of Jocaste, at Thebes, Hyg. Fab. 72; Stat. Th. 12, 477; 12, 678.

    Lewis & Short latin dictionary > creatus

  • 10 Creo

    1.
    crĕo (old form cerĕo, in Varr. L. L. 6, § 81 Müll.), āvi, ātum, 1, v. a. [kindred with Sanscr. kar, kri, to make], to bring forth, produce, make, create, beget (very freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    rerum primordia pandam, Unde omnes natura creet res auctet alatque,

    Lucr. 1, 51:

    animalia,

    id. 2, 1152:

    genus humanum,

    id. 5, 820:

    mortalia saecla,

    id. 5, 789:

    fruges,

    id. 2, 170:

    ignem,

    id. 1, 799; cf.:

    ignes e lignis,

    id. 1, 910 et saep.:

    (Silvius) Aenean Silvium creat,

    Liv. 1, 3, 7; cf.:

    fortes creantur fortibus et bonis,

    Hor. C. 4, 4, 29.—Also of woman:

    pueris beata creandis Uxor,

    Hor. Ep. 1, 2, 44; Pall. Febr. 26, 2.—Hence, in poets freq. in part. perf.: crĕātus, a, with abl. ( masc. or fem.), sprung from, begotten by, born of; or subst., an offspring, a child, Ov. M. 5, 145; 11, 295; 11, 303 al.— Subst.: crĕāta, ōrum, n., things made:

    servare,

    Lucr. 2, 572.—
    B.
    In partic., publicist. t. t. (cf. facio), to make or create for any jurisdiction or office, i. e. to choose, elect (freq.):

    qui comitiatu creare consules rite possint,

    Cic. Leg. 3, 3, 9; so,

    consules,

    Caes. B. C. 3, 1; Liv. 4, 7, 2; 4, 7, 7; 4, 7, 10:

    duo ex unā familiā magistratus,

    Caes. B. G. 7, 33:

    Patres,

    Liv. 1, 8, 7:

    dictatorem,

    id. 2, 18 (five times):

    magistrum equitum,

    id. 2, 18, 5; 4, 57, 6:

    interregem,

    id. 4, 7, 7; 5, 31, 8:

    tribunum,

    id. 2, 33, 3:

    tribuniciam potestatem,

    id. 5, 2, 8:

    censores,

    Suet. Aug. 37:

    Imperatorem (with eligere),

    id. Vesp. 6:

    ducem gerendo bello,

    Liv. 1, 23, 8. curatorem reipublicae, Dig. 50, 8, 3.—
    2.
    Of the officer who appoints or superintends an election:

    quos (consules) cum Ti. Gracchus consul iterum crearet,

    Cic. N. D. 2, 4, 10.—
    3.
    In eccl. Lat. of the exercise of divine power in creation, to create, call into being, endow with existence, etc.:

    caelum et terram,

    Vulg. Gen. 1, 1:

    hominem,

    id. ib. 5, 1:

    omnia,

    id. Eph. 3, 9.—
    b.
    Meton.:

    cor mundum in me,

    Vulg. Psa. 50, 11 al. —
    II.
    Trop., to produce, prepare, cause, occasion:

    voluptatem meis inimicis,

    Plaut. Cas. 2, 7, 3:

    commoditatem mihi,

    id. Poen. 4, 2, 94:

    lites,

    id. ib. 3, 2, 9:

    omnis has aerumnas,

    id. Mil. 1, 1, 33:

    capitalem fraudem tuis cruribus capitique,

    id. ib. 2, 3, 23:

    moram dictis,

    id. Ps. 1, 3, 174:

    errorem (similitudo),

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    luxuriam,

    id. Rosc. Am. 27, 75:

    seditionem,

    Vell. 2, 20:

    taedium ac satietatem ex similitudine,

    Quint. 9, 4, 143:

    vomitum dissolutionemque stomachi,

    Plin. 9, 48, 72, § 155 et saep.
    2.
    Crĕo, or, anal. to the Gr., Crĕon, ontis, m., = Kreôn.
    I.
    A king of Corinth, who betrothed his daughter Creusa to Jason, Hyg. Fab. 25; Sen. Med. 526; Hor. Epod. 5, 64.—
    II.
    A brother of Jocaste, at Thebes, Hyg. Fab. 72; Stat. Th. 12, 477; 12, 678.

    Lewis & Short latin dictionary > Creo

  • 11 creo

    1.
    crĕo (old form cerĕo, in Varr. L. L. 6, § 81 Müll.), āvi, ātum, 1, v. a. [kindred with Sanscr. kar, kri, to make], to bring forth, produce, make, create, beget (very freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    rerum primordia pandam, Unde omnes natura creet res auctet alatque,

    Lucr. 1, 51:

    animalia,

    id. 2, 1152:

    genus humanum,

    id. 5, 820:

    mortalia saecla,

    id. 5, 789:

    fruges,

    id. 2, 170:

    ignem,

    id. 1, 799; cf.:

    ignes e lignis,

    id. 1, 910 et saep.:

    (Silvius) Aenean Silvium creat,

    Liv. 1, 3, 7; cf.:

    fortes creantur fortibus et bonis,

    Hor. C. 4, 4, 29.—Also of woman:

    pueris beata creandis Uxor,

    Hor. Ep. 1, 2, 44; Pall. Febr. 26, 2.—Hence, in poets freq. in part. perf.: crĕātus, a, with abl. ( masc. or fem.), sprung from, begotten by, born of; or subst., an offspring, a child, Ov. M. 5, 145; 11, 295; 11, 303 al.— Subst.: crĕāta, ōrum, n., things made:

    servare,

    Lucr. 2, 572.—
    B.
    In partic., publicist. t. t. (cf. facio), to make or create for any jurisdiction or office, i. e. to choose, elect (freq.):

    qui comitiatu creare consules rite possint,

    Cic. Leg. 3, 3, 9; so,

    consules,

    Caes. B. C. 3, 1; Liv. 4, 7, 2; 4, 7, 7; 4, 7, 10:

    duo ex unā familiā magistratus,

    Caes. B. G. 7, 33:

    Patres,

    Liv. 1, 8, 7:

    dictatorem,

    id. 2, 18 (five times):

    magistrum equitum,

    id. 2, 18, 5; 4, 57, 6:

    interregem,

    id. 4, 7, 7; 5, 31, 8:

    tribunum,

    id. 2, 33, 3:

    tribuniciam potestatem,

    id. 5, 2, 8:

    censores,

    Suet. Aug. 37:

    Imperatorem (with eligere),

    id. Vesp. 6:

    ducem gerendo bello,

    Liv. 1, 23, 8. curatorem reipublicae, Dig. 50, 8, 3.—
    2.
    Of the officer who appoints or superintends an election:

    quos (consules) cum Ti. Gracchus consul iterum crearet,

    Cic. N. D. 2, 4, 10.—
    3.
    In eccl. Lat. of the exercise of divine power in creation, to create, call into being, endow with existence, etc.:

    caelum et terram,

    Vulg. Gen. 1, 1:

    hominem,

    id. ib. 5, 1:

    omnia,

    id. Eph. 3, 9.—
    b.
    Meton.:

    cor mundum in me,

    Vulg. Psa. 50, 11 al. —
    II.
    Trop., to produce, prepare, cause, occasion:

    voluptatem meis inimicis,

    Plaut. Cas. 2, 7, 3:

    commoditatem mihi,

    id. Poen. 4, 2, 94:

    lites,

    id. ib. 3, 2, 9:

    omnis has aerumnas,

    id. Mil. 1, 1, 33:

    capitalem fraudem tuis cruribus capitique,

    id. ib. 2, 3, 23:

    moram dictis,

    id. Ps. 1, 3, 174:

    errorem (similitudo),

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    luxuriam,

    id. Rosc. Am. 27, 75:

    seditionem,

    Vell. 2, 20:

    taedium ac satietatem ex similitudine,

    Quint. 9, 4, 143:

    vomitum dissolutionemque stomachi,

    Plin. 9, 48, 72, § 155 et saep.
    2.
    Crĕo, or, anal. to the Gr., Crĕon, ontis, m., = Kreôn.
    I.
    A king of Corinth, who betrothed his daughter Creusa to Jason, Hyg. Fab. 25; Sen. Med. 526; Hor. Epod. 5, 64.—
    II.
    A brother of Jocaste, at Thebes, Hyg. Fab. 72; Stat. Th. 12, 477; 12, 678.

    Lewis & Short latin dictionary > creo

  • 12 Creon

    1.
    crĕo (old form cerĕo, in Varr. L. L. 6, § 81 Müll.), āvi, ātum, 1, v. a. [kindred with Sanscr. kar, kri, to make], to bring forth, produce, make, create, beget (very freq. in every period and species of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    rerum primordia pandam, Unde omnes natura creet res auctet alatque,

    Lucr. 1, 51:

    animalia,

    id. 2, 1152:

    genus humanum,

    id. 5, 820:

    mortalia saecla,

    id. 5, 789:

    fruges,

    id. 2, 170:

    ignem,

    id. 1, 799; cf.:

    ignes e lignis,

    id. 1, 910 et saep.:

    (Silvius) Aenean Silvium creat,

    Liv. 1, 3, 7; cf.:

    fortes creantur fortibus et bonis,

    Hor. C. 4, 4, 29.—Also of woman:

    pueris beata creandis Uxor,

    Hor. Ep. 1, 2, 44; Pall. Febr. 26, 2.—Hence, in poets freq. in part. perf.: crĕātus, a, with abl. ( masc. or fem.), sprung from, begotten by, born of; or subst., an offspring, a child, Ov. M. 5, 145; 11, 295; 11, 303 al.— Subst.: crĕāta, ōrum, n., things made:

    servare,

    Lucr. 2, 572.—
    B.
    In partic., publicist. t. t. (cf. facio), to make or create for any jurisdiction or office, i. e. to choose, elect (freq.):

    qui comitiatu creare consules rite possint,

    Cic. Leg. 3, 3, 9; so,

    consules,

    Caes. B. C. 3, 1; Liv. 4, 7, 2; 4, 7, 7; 4, 7, 10:

    duo ex unā familiā magistratus,

    Caes. B. G. 7, 33:

    Patres,

    Liv. 1, 8, 7:

    dictatorem,

    id. 2, 18 (five times):

    magistrum equitum,

    id. 2, 18, 5; 4, 57, 6:

    interregem,

    id. 4, 7, 7; 5, 31, 8:

    tribunum,

    id. 2, 33, 3:

    tribuniciam potestatem,

    id. 5, 2, 8:

    censores,

    Suet. Aug. 37:

    Imperatorem (with eligere),

    id. Vesp. 6:

    ducem gerendo bello,

    Liv. 1, 23, 8. curatorem reipublicae, Dig. 50, 8, 3.—
    2.
    Of the officer who appoints or superintends an election:

    quos (consules) cum Ti. Gracchus consul iterum crearet,

    Cic. N. D. 2, 4, 10.—
    3.
    In eccl. Lat. of the exercise of divine power in creation, to create, call into being, endow with existence, etc.:

    caelum et terram,

    Vulg. Gen. 1, 1:

    hominem,

    id. ib. 5, 1:

    omnia,

    id. Eph. 3, 9.—
    b.
    Meton.:

    cor mundum in me,

    Vulg. Psa. 50, 11 al. —
    II.
    Trop., to produce, prepare, cause, occasion:

    voluptatem meis inimicis,

    Plaut. Cas. 2, 7, 3:

    commoditatem mihi,

    id. Poen. 4, 2, 94:

    lites,

    id. ib. 3, 2, 9:

    omnis has aerumnas,

    id. Mil. 1, 1, 33:

    capitalem fraudem tuis cruribus capitique,

    id. ib. 2, 3, 23:

    moram dictis,

    id. Ps. 1, 3, 174:

    errorem (similitudo),

    Cic. Div. 2, 26, 55:

    luxuriam,

    id. Rosc. Am. 27, 75:

    seditionem,

    Vell. 2, 20:

    taedium ac satietatem ex similitudine,

    Quint. 9, 4, 143:

    vomitum dissolutionemque stomachi,

    Plin. 9, 48, 72, § 155 et saep.
    2.
    Crĕo, or, anal. to the Gr., Crĕon, ontis, m., = Kreôn.
    I.
    A king of Corinth, who betrothed his daughter Creusa to Jason, Hyg. Fab. 25; Sen. Med. 526; Hor. Epod. 5, 64.—
    II.
    A brother of Jocaste, at Thebes, Hyg. Fab. 72; Stat. Th. 12, 477; 12, 678.

    Lewis & Short latin dictionary > Creon

  • 13 nurus

    nŭrus, ūs (dat. nuru, Tac. A. 6, 29.— Form nŭra, Rénier, Inscr. Afr. 1590), f. [for snurus, kindr. with Sanscr. snusha and the Old Germ. snur, Schnur; Gr. nuos], a daughter-in-law.
    I.
    Lit.:

    uno animo omnes socrus oderunt nurus,

    Ter. Hec. 2, 1, 4; Cic. Phil. 2, 24, 58; Verg. A. 2, 501:

    jam tua, Laomedon, oritur nurus,

    i. e. Aurora, the wife of Tithonus, a son of Laomedon, Ov. F. 6, 729:

    matrum nuruumque caterva,

    id. M. 12, 216; Gai. Inst. 2, 159; Juv. 14, 220.—
    II.
    Transf.
    A.
    A son's betrothed bride, Dig. 23, 2, 12.—
    B.
    The wife of a grandson or great-grandson, Dig. 23, 2, 14; ib. 2, 8, 2. —
    C.
    A young woman, married woman ( poet.):

    inque nurus Parthas dedecus illud eat,

    Ov. A. A. 3, 248; id. M. 2, 366; id. H. 16, 184; Mart. 4, 75, 2:

    nurus Latinae,

    Ov. M. 2, 366; Luc. 1, 146.

    Lewis & Short latin dictionary > nurus

См. также в других словарях:

  • The Betrothed — infobox Book | name = The Betrothed title orig = I Promessi Sposi translator = Charles Swan image caption = Title page of the edition of 1842 author = Alessandro Manzoni country = Italy language = Italian genre = Historical novel publisher = pub… …   Wikipedia

  • The Betrothed (1825 novel) — infobox Book | name = The Betrothed author = Sir Walter Scott cover artist = country = Scotland language = English series = Tales of the Crusaders genre = Historical novel publisher = Archibald Constable and Co. release date = June 22, 1825 media …   Wikipedia

  • St. Joseph the Betrothed Ukrainian Greek Catholic Church — St. Joseph Ukrainian Catholic church is a Ukrainian church located in Chicago, Illinois and belonging to (and second largest in) the St. Nicholas Eparchy for the Ukrainian Catholics. It is most known for a church building with an ultra modern… …   Wikipedia

  • Gone with the Wind — This article is about the novel. For the film, see Gone with the Wind (film). For other uses, see Gone with the Wind (disambiguation). Gone With the Wind …   Wikipedia

  • The Enchanted Maiden — is a Portuguese fairy tale collected by Consiglieri Pedroso in Portuguese Folk Tales . [Consiglieri Pedroso, Portuguese Folk Tales , [http://www.surlalunefairytales.com/books/portugual/pedroso/enchantedmaiden.html The Enchanted Maiden ] ]… …   Wikipedia

  • The Rough Wooing — was a term coined by Sir Walter Scott and H. E. Marshall to describe the Anglo Scottish war pursued intermittently from 1544 to 1551. It followed from the failure of the Scots to honour the terms of the 1543 Treaty of Greenwich, by which the… …   Wikipedia

  • The Blessed Virgin Mary —     The Blessed Virgin Mary     † Catholic Encyclopedia ► The Blessed Virgin Mary     The Blessed Virgin Mary is the mother of Jesus Christ, the mother of God.     In general, the theology and history of Mary the Mother of God follow the… …   Catholic encyclopedia

  • The Charwoman's Shadow —   Dust jacket for The Charwom …   Wikipedia

  • The Bible and slavery — The Bible contains several references to slavery.The Hebrew Bible does not promote slavery, but neither does it condemn it. [ [http://www.bbc.co.uk/religion/religions/judaism/history/slavery 1.shtml Slavery and the Torah] bbc.co.uk] Slavery was… …   Wikipedia

  • The Belgariad — is a five book fantasy epic written by David Eddings. The series tells the story of the recovery of the Orb of Aldur and coming of age of Garion, an orphaned farmboy. Garion is accompanied by his aunt Polgara and grandfather Belgarath as they try …   Wikipedia

  • The Return of the Condor Heroes — (zh tsp|t=神鵰俠侶|s=神雕侠侣|p=shén diāo xiá lǚ) is a classic wuxia novel written by Jin Yong, first published on May 20, 1959 in the first issue of Ming Pao and ran for about three years. This is the second novel of the Condor Trilogy . The story… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»